KONUT KİRALARI

Konut da kira artışı önlenemiyor.

Sırf konutlarda değil aslında önlenemeyen kira artışları, iş yeri kiralarında da durum farklı değil.

Konut ve işyeri arasındaki fark.

İkisi de önemli aslında.

İkisi arasındaki fark konutun insanların barınması açısından daha zaruri bir ihtiyaç olması. Bu yüzden  olmalı ki, kira denetim yasalarında daha çok konut/kira hükümlerine öncelik verilmekte.  1981 yılında çıkan yasada da, 2022’nin 6. ayında çıkartılan yasada da konut kiraları öncelikliydi. Hatta geçtiğimiz Haziran ayında çıkartılan yasada işyeri kiralarından herhangi bir söz bile edilmemişti.

Konut kiraları yüksek seyrini sürdürüyor. Bir tık da olsa düşeceği umut edilen kiralar henüz haftası dolmadan birkaç tık yükseliyor. Haftalık artışlar söz konusu artık konut kiralarında. Ayrıca kiralık konut bulmak da giderek zorlaşmaya başladı. Konut açığı sırıtıyor. Devletin ülke genelinde  başlattığı ve içinde Konya’nın da bulunduğu  250 bin sosyal konut projesi, şehrimizde de Meram Belediyesi tarafından başlatılan yaklaşık beş bin konut yapım projesi bu bakımdan çok değerli. Konut açığı her yerde var ve giderek de artıyor çünkü.

Konut açığının giderek artmasının en bilinen sebebi, konut maliyetlerinin artıyor olması. Yüksek enflasyon konut üretimini zora soktu. Enflasyon orta düzeydeki  inşaat sektörünü frenledi. Bu durumdan da en çok konut sahibi olmayan sabit ve dar gelirli aileler etkilendi. Yüksek gelir grubunda olan insanlar, yüksek standarda sahip konut sahibi olabilmekte. O taraf daha yüksek standarda sahip ve daha  konforlu konut arayışında.

KONUT KİRALARI

Yinelemiş olalım. Konut da kira artışını önlemek şöyle dursun, artış insafsız bir şekilde sürüyor. Üstelik konut sahipleri yeni şartlarda sürmeye başladı kiracılara.

Eski şartlardan söz edelim önce.

Konut sahipleri evi kiraya vermeden önce kiralamaya gelenlere ilk önce kaç çocuk sahibi olduklarını sorarlardı. Çocuk sayısına göre ev kiraya verilir ya da verilmezdi. Ama çocuk sayısının sorulmasının önemli sebeplerinden birisi kira pazarlığıydı. Eğer çocuk sayısı fazlaysa ev sahibi kira bedelini yüksek tutar, kiracıda ev bulamayacağı korkusuyla ev sahibinin istediği fiyata razı olurdu. İstismar ya da kurnazlık, bu tilkiliğin adı her neyse.

Sonra kiracıdan depozite istenirdi. 6 aylık, 12 aylık kefili olan senetler istenirdi. Konut sahibi kendisini her şekilde garantiye alırken kiracı iyot gibi açıkta kalırdı. Bugün de kalıyor.

Yeni şartlardan da söz edelim.

Kiracı memur olacak. Yetmedi bir memur kefil bulacak. SGK’lı olacak. Bankada kredi hareketleri hakkında konut sahibini bilgilendirecek.

Gelelim yüksek kiralara.

Ne kadar yüksek mesela?

Örnekler.

KONEVİ TOKİ Konutlarında  2 artı 1 dairenin aylık kirası kat ve cephesine göre 4-5 bin lira arasında. Aynı yerde 3 artı 1 dairenin aylık kirası ise 6-7 bin lira arasında. Bu konutlar adı üstünde dar gelirli aileler için yapılan TOKİ konutları.

Aynı bölgede lüks konutların aylık kiraları daire büyüklüğüne, kat ve cephesine göre 7-13 bin lira arasında. Bu miktarlarda an itibarıyla. Bir sonraki hafta, bir sonraki ay miktarın ne olacağını kimsenin bilmesi mümkün değil.

Yalnız o bölgede değil yüksek konut kiraları.

Her yerde, her mahallede.  Şehrin varoşu sayılabilecek eski yapıların bulunduğu bölgelerde bile. Bölge, yeni konut, eski konut fark etmiyor. Kiralar her yerde yüksek ve giderek de yükseliyor.

Önlenemiyor.