KONYA ŞEKERİN GÜCÜ VE ZAAFLARI

Kuruluş sebebi pancar ve şeker.

Uzun yıllar kuruluş sebebine sadık kaldı.

Farklı mecralarda, macera aramadı.  

Esas işini yapmış olmasından dolayı olmalı ki, pancar ve şeker konusunda zirveyi kimseye kaptırmadı.  Bulunduğu ligin lideri oldu her zaman.   

 Kendi alanında hakimiyet kurdu.

Ülkede pancar  ve şeker üretimi mevzubahis olunca, akla ilk gelen oldu.

Onun egemenlik alanı kendi sınırlarını aşarak pancar ve şeker üretiminin yapıldığı tüm alanları içine aldı.

Pancar tarımında öncü, şeker sanayiinde patron oldu.

Hakeza ülkede şeker ticaretinin ve içinde şeker olan tüm ürünlerin ticaretinin yapıldığı alanlarda da, belirleyici oldu. Aldığı kararlardan sonra piyasalar olumlu ya da olumsuz şekilde dalgalandı.

Bu devasa gücün sebebine bakmak lazım.

Bu güç nerden geliyor?

Bu devasa gücün sebebi ne?  

Konya’da kurulu olması mı, 65 yıllık bir işletme olması mı, yoksa yönetenlerin kimlikleri mi?

Belki bir miktar önem arz edebilir bunlar.

Konya Şekeri esas güçlü yapan ise sahip olduğu pancar ve şeker üretim potansiyelidir.

İkisine de bakacağız.

Önce pancar üretimi.

Türkiye’de yılda 18-20 milyon ton civarında pancar üretilmekte. Bu miktarın 3.5 milyon tonu ise Konya Şeker’in hinterlantında üretiliyor. 3.5 milyon ton pancar tüm ülkede üretilen pancarın yaklaşık 1/5’ine tekabül ediyor.

Ülkedeki şeker üretimine de bakalım.

  2022-2023 pazarlama yılı için ülkede faal kamu ve özel sektöre ait 33 fabrikada, A-Kotası 2 milyon 750 bin ton şeker üretiminin planlandığı devlet tarafından açıklandı.

24 Mart 2022’de Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre Konya Şekerin aynı dönem  A-Kotası üretim payı, 435 bin 500 ton belirlendi. Sonra ilaveten bir 50 bin ton daha şeker üretme yetkisi verildi.  Böylece  2022-2023 pazarlama yılı için Konya Şekerin üretim payı  485 bin 500 tona yükseldi. Bu resmi rakamlar ülke şeker üretiminin yaklaşık 1/5’inin Konya Şeker tarafından  üretildiğini gösteriyor.

Konya Şekerin B-Kotası şeker üretimi payı ise aynı yıl için, A-Kotası üretiminin yüzde 5’ olarak açıklandı. Bu arada önceki yıllarda da ton anlamında Konya Şeker, ilk sıralardaydı. 

Alanında ülkede mutlak güç.

Etkileyici ve tesiri yüksek güç.

Bu olağanüstü gücü kuruluş maksadına uygun alanlarda iyi bir şekilde kullanabilmek gerekiyor.

Peki..

Kullanılabildi mi?

Genel kanı pek kullanılamadığı yönünde..

Yakın geçmişte kişi odaklı yanlış yönetsel tercihler ve alan dışı yatırımlar sebebiyle kurumun özellikle finansal anlamda eski gücünden uzaklaştığı, ilgili/ilgisiz çevrelerin malumu.  Ayrıca yeni başkan Ramazan Erkoyuncu  bulunduğu platformlarda konu açılınca,  kurumun finansal sorunlarıyla ilgili hiç kimseden sakınmadan/saklamadan/çekinmeden gereken açıklamaları yapıyor.

Başkan Erkoyuncu, şeffaflığın getirisinin olacağının farkında.

Alan dışı yatırımlar.

Bunların bir kısmı malihulya.

Bir kısmı da macera.

Kurum bilmediği ve tecrübesi olmadığı alanlarda iş yapmaya çalıştı.

Son yıllarda kurumda baş gösteren finansal  darboğazın sebebinin alan dışı yatırımlar olduğunu herkes kabul ediyor.

Alan dışı yatırımların daha çok döviz/kredi karşılığında yapılmış olması da ayrıca finansal sorunları ateşleyen sebep olarak görülüyor.  

 Alan dışı yatırımların en absürt iki örneği Kangal ve Soma işletmelerinin  1 milyar doların üstünde maliyetle vadeli/döviz  önceködemeli alınmış olmasıdır.

Esas faaliyet alanı pancar ve şeker olan bir kurumun hiç bilmediği enerjiyle flörtü bir hayli şaşırtıcıydı.

Ne alaka türünden bir macera oldu enerji işi.

Yine Konya Şekerin esas işi ile alakası olmayan  patates, cips, bulgur, bakliyat, un, helva, boru, içecek, balık tesis ve üretimleri ne alaka?  

 Az kalsın otelcilik bile yaptırılacaktı Konya Şekere.

E, tabi Konya Şekerin geçmişinde olmayan ve bilmediği işler, başına büyük işler açtı.

Hiç iyi olan yatırım/işletme yok mu?

Haksızlık etmemek lazım.

Tabi ki var.

Mesela, önceki dönem yönetimin eseri olan Çumra Şeker

Sonra BETA.

Sonra bölgede yağlık Ayçiçek üretimini teşvik maksadıyla kurulan Ayçiçek yağı fabrikası. Ulusal ölçekte önemli bir değer yağlık  Ayçiçek üretiminin bölgede yaygınlaştırılması ve sıvı yağ üretimi.

Sonuç şu..

Finansal sorunlar yeni dönem yönetimin başını ağrıtıyor.

Yeni başkan Ramazan Erkoyuncu seçildiği ilk günden beri özellikle bu sorunu çözmeye çalışıyor.

Fakat söz konusu sorunun çözümü  kadar bağlı işletmelerinde eş zamanda güçlendirilmesi gerekiyor. İşin teori ve pratiğine hakim  yöneticiler faydalı işletmeleri daha rantabl hale getirebilir..

Ayrıca aldığı maaşın dışında kapasiteleriyle masanın üstüne bir şeyler koyabilecek  danışmanların olması da önemli.

Sonuç: Finansal sorunlarına rağmen Konya Şeker güçlü.  Hem de  çok güçlü.