MAYDANOZ  8-15

İlk gençlik yıllarımda yaşanmışlıkları hatırladığım yerlerden biriside, Pazar yerleridir.

Nerede kurulursa kurulsun Pazar yerlerini severim bu yüzden.

Çok eskilerde şehirde tek Pazar yeri  Zindan Kale’deydi. Günümüzde olduğu gibi haftanın 7 gününe adını veren semt pazarları yoktu o yıllarda. Büyüyen şehir, semt pazarlarını doğurdu haliyle.

Hafta sonlarında Zindan Kale pazarında sebze satardım, 12-15 yaşlarında.

Sonraki yıllarda da ekmeğimizi taştan çıkartan başka işlerimiz oldu, 20 yaşına gelinceye kadar.

Pazarları gezerken bedenimiz ne kadar yorgun, kafamızda ne kadar meşgul olursa olsun Zindan Kale pazarı gelir aklımıza. İlk yaşanmışlıklar kolay unutulmuyor. Hele de imkansızlar içerisinde yaşanmışsa.

Büyük Köprü Mahallesinde bulunan evimizin bahçesinde yetiştirdiğimiz ıspanak ve pırasayı çuvala bastıktan sonra at arabasıyla Zindan Kaleye satmaya giderdim. Ayrıca komşularımızda  olan sebzeleri alır, satardım.

O yıllırda teraziler demirden olup, iki yana açılırdı. Bir yanında sebze, öte yanında da demir kilolar olurdu satılan ürünü tartmak için. Bizim yaşlardaki pazarcılar için tartı işi zordu. Gene de hak geçirmemek için, tartı işini düzgün yapmaya çalışırdık. Bazen de komşu esnaf abilerin bize yardım ettiği anlar olurdu.

Pazarcı esnafı, esnaflığın kitabını yazacak kadar düzgün insanlardı. Hak geçirmemek ve hak yememek için çaba gösterilirdi. Çarık çürük ürünler, karıştırılıp tartıldıktan sonra file ya da heybelerin gözünden birisinin içine sıkıştırılmazdı. Ukalalıklar yapılmaz, fiyatlarda çok adil belirlenirdi. Dolaylı sebeplerle bugün olduğu gibi fiyatlar artırılmaz, artan fiyatlar karşısında “Ne yapalım, her şeye zam geldi” demezlerdi.

Dürüstlük, gözü açık olmaktı. Hileli ürün satılmaz, müşteri kazıklanmazdı. Zabıta gene de hiç eksik olmazdı Zindan Kale Pazarında. Zabıta elindeki düdüğü öttürdüğü zaman, bir anlamda esas duruş vaziyeti alınırdı devlete duyulan saygı ve güven sebebiyle.

Tezgahta  yoktu şehrin tek pazarında. Ürünler yere serilen çıkma çuval ya da benzeri malzemelerin üzerine serilir öyle satılırdı.

Kadınlar Pazarı’nda da böyle yaşanmışlıklarımız oldu bizim.

Pazar yerlerini çok severim bu yüzden.

Alır götürür bizi o yıllarımıza, karmakarışık duygularla.

..VE BUGÜN PAZAR YERLERİ

Sayıları çok olmak birlikte nerde o Zindan Kale Pazarı?

Bugünün pazarları ruhunu kaybeden pazarlar.

Nitelik, niceliğin altında.

Aslında her mekan öyle değil mi?

O hale getirilmedi mi, insan marifetiyle.

Geçen hafta pazarda bir demet maydanozun aynı miktarlarda olduğu halde tezgahın birisinde 8, diğer bir tezgahta ise 15 liradan satılıyordu.

Çarşı-Pazar kafasına göre takılıyor, onu anlatmaya çalıştık esasen.