SINIRLAR ÇOCUKLARIMIZ İÇİN ANLAŞILIR OLMALIDIR

Sınırları belirlemek uygun bir dille ve yöntemlerle çocuklara neyi yapabileceklerini anlatmak, belirlenen sınırlar içinde farklı seçenekleri ona sunmaktır.

Çocukların komutlara uymaması pek çok kere karşılaşılan bir durumdur. Bütün bunlar aile içinde gergin anların yaşanmasına neden olur. Ayrıca ana babaların isteklerine uymayan çocuklar, bu davranışlarını diğer ortamlarda da gösterebilir. Bunu sağlamada ise ana babanın çocuğundan bir şeyi isteme biçimi yani komut verme biçimi büyük rol oynamaktadır.

Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise çocuğun söz dinlemesi ile itaat etme davranışı arasındaki farklılıktır. İtaat etmede “emir verme” vardır ve emir verenin kişisel çıkarı vardır. “Söz dinleme”de ise, komuta uymanın nedeni çocuğun gelişiminin desteklenmesidir.

Ana babanın komut verme biçimi çocuğun bu komuta uyma veya uymama davranışını belirlemede etkendir. Çocuklarda ana babanın komutlarına uyma davranışını geliştirmek için “etkili komut” vermek gereklidir.

“Yapma, gitme, koşma, oturma,…” gibi ME-MA tipi komutlar neyi yapmasını istediğimiz değil, neyi yapmamasını istediğimiz komutlardır. Yapmasını istediğimiz davranışlara uygun komutlar vermek daha etkilidir. Örneğin, “Bağırarak konuşma!” yerine “Şu an biraz öfkelisin, sakinleşince konuşabiliriz.” diyebiliriz.

Çocuğunuza tek zamanda tek komut verin. Gerçekçi komutlar verin. Çocuğa zaman verin. Belirgin komutlar verin. “Uslu çocuk ol, insan gibi davran” yerine “Lütfen çantanı odana götür.”diyebilirsiniz. Soru cümlesiyle komut vermeyin:“Rica etsem televizyonu kapatır mısın?” Bu tür ifadeler çocuğa istediğinizi yapmama seçeneğinin bulunduğu mesajını verir.

“Biz” komutu vermeyin: “Hadi şimdi odamızı toplayalım, ödevimizi yapalım” yerine”Lütfen ödevini yap.” diyebilirsiniz. Kısa komutlar verin. “Temiz, düzenli insanlar odalarını düzenli tutarlar. Atalarımız, aslan yattığı yerden belli olur.”yerine ”Odandaki eşyaları yerlerine yerleştir.”diyebilirsiniz.

Komut verme anı önemlidir. “Çizgi film izlemeyi bırak da şu çöpleri dışarı çıkar.” Yerine “Lütfen çizgi filmini izledikten sonra çöpleri dışarı çıkar.”diyebilirsiniz. Çocuk bazı davranışlarının sonucunu yaşamalıdır. Ödev yapmadığında öğretmeninden özür dilemelidir. Seçenekler verin. “Lütfen bilgisayarı kapat. İstersen kitap okuyabilirsin veya arkadaşınla oynayabilirsin.”diyebiliriz.