Sınırsız yetkili sınırlı sorumlular

Marifet kriz değil riski yönetmektir. Kriz yönetmek zordur, kriz yönetmek istemiyorsanız riski yöneteceksiniz. Söz Ali Saydam ve Mete Yarar’a ait. Kadere inanırız elbette ama bizde öyle kazalar olur ki  kaza değil cinayettir adeta. Proaktif yaklaşımla riskleri çözmezseniz krizleştirirsiniz ve onu yönetmeye uğraşırsınız. Hepsinin ardında öngörmeyen, umursamayan sınırsız yetkili ama sorumluluğunun bilincinde olup olmadığı tartışılan sorumlular vardır.

İstanbul’da aynı üst geçide tırlar çarptı, önce devrilen Tır bir aileyi yok etti, sonra aynı yerde başka bir tır belediye otobüsünün üzerine devrildi, kayıp yaşadık, en son aynı yerde gene kaza oldu. Seyretti Belediye yetkilileri. Geçenlerde bir mimarın görüşünü okudum. Öneri çok basit “köprü demir köprü olduğu için yükseltme yapamazsınız, zemini kazıp alçaltacaksınız, yükseklik artmış olacak, belediye ekiplerinin 4-5 saatlik çalışmasıyla olacak iştir bu”

İzmir Konak ilçesinde yağan yağmurda karşıdan karşıya geçmeye çalışan yayalar elektrik çarpmasından vefat ettiler. Yıllar önce bir özel bankanın kapalı kapılar ardındaki para çekme makinesine ulaşmak isteyen bir müşteri kapıya dokunur dokunmaz kaçak akım nedeniyle yaşamını yitirmişti. Eksik olan şey kaçak akım rölesi ve denetimsizlikti.

Bir ay kadar önce Ankara’da dev reklam panosu otobüs durağında bekleyen insanların üzerine düştü, canımız gitti. Yıllar önce Konya’da kaldırıma terkedilen firma panosu 6 yaşındaki kızımızı yaşamdan koparmıştı. Antalya’daki teleferik faciasını da ekleyebilirsiniz bunlara, hepsinde sınırsız yetkililerin sorumluluklarının farkında olmamalarıdır neden.

Demirel demişti ya “meseleleri mesele etmezseniz mesele yoktur” Meseleleri öngörecek, mesele edecek, riski görüp tedbir alacak sorumlular gerek . Sadece bakan değil  gören yetkililer olursa sorunlar o denli azalır ki. Bahçede kazılıp üzeri örtülmeyen çukura düşenlerde de, sınırlı sayısının çok üzerinde tahsis edilen kural tanımadan kullanılan sayısız adına bin bin deyin  elektrikli skooter deyin ne derseniz deyin karıştıkları kazalarda da, kaza olup canlar gittikten sonra yapılan yaya üst geçitlerde de, yaşadığımız asansör facialarında da, uzun yolculuklarda suçlanan ikinci kaptanın otobüs bagajında yeterince dinlenemeyeceği açık şartlarda uyumaya zorlanmalarında da, virane hale gelmesine karşın yetkililerin yetki kullanıp güvenle yıkılmalarını sağlamadığı maili indiham (yıkılmaya çökmeye meyilli) durumundaki binaların vatandaşın üzerine çökmesinde de, belediye izni ve projesi olmadan tadilat esnasında kaçak çalışanların canlarını yitirdiği kaçak, ruhsatlı veya ruhsatsız işletmelerde de, güvensiz çalıştırılan inşaatlarda başına kazalar gelen vakalarda da , okul bahçelerindeki düzgün tespit edilmemiş kale direkleri kurbanı çocuklarımızda da hep aynı senaryo var; öngörülmeyen ve  tedbir alınmayan risklerin gerçekleşmesi, sorumluluk almayan sözde sorumlular. Bu ülkede Galatasaray tesisleri kapısında bir gazetecimiz maalesef otomatik kayar kapıda ezilerek vefat etti  oysa bu kazayı önleyecek şey basit ve ucuz bir sensördü.

Bizde genelde sınırsız yetkililer sorumluluk almaz facialarda. Adı kaza olunca faili meçhul kalmaz ama caydırıcı, korkutucu , tedbire zorlayıcı cezalar da çıkmaz. Mesela LPG’lerin kapalı otoparklara girmelerinin yasak olduğu eski zamanlarda kapılardaki güvenlik elemanları LPG’li araçların kapalı otoparklara girmelerini müşteri kaçırmamak adına engellemezlerdi ama tedbir alınmıştı, kapı girişlerinde “LPG’li araçlar giremez” uyarısı asılırdı. Kameralı, ücretli otoparklarda klasik yazıdır “otoparkımızda meydana gelecek kaza ve hırsızlık olaylarından müessesemiz sorumlu değildir”. Sizlere meskun mahallerde orta refüj sulama alanlarındaki “dikkat sulama yapılmaktadır” ve “ıslak zemin” uyarılarının ardındaki geçmişi aktarmak istiyorum. Çok sayıda ıslak zemin ve sulama aracına çarpma  kazasında bilirkişi raporu belediyeleri sorumlu tuttu ve bu uyarılar devam etmekte olan mahkeme süreçlerinde konuldu. Hiçbir sınırsız yetkili de bir damlası bile değerli su kaynaklarımızı koruma  ve olası kazaları önleme adına “sulama sistemini yolları ıslatmayacak şekilde ayarlayın” talimatını vermez.

Güvenlik kültürü yeterince olmayan ülkemizde çocuklarımıza eğitimlerinin başında güvenlik kültürü bilinci yerleştirilmeli. Yetkililerimiz makam odası yöneticiliğini değil hizmet verdikleri alanın içinde olmayı tercih etmeli. Vatandaş bilinci ile bizler gördüğümüz aksaklık ve riskleri yetkililere iletme duyarlılığında olmalıyız . Ülkemizde bariyerli hemzemin geçitlere artık yeni uyarılar asılıyor, izahı olmayanın mizahı olurmuş ya gerçekten mizah gibi “hemzemin geçidin bariyeri arızalı olabilir, kontrollu geçiş yapınız”  Hadi kontrol eden yok, bari bariyere milletin parasını vermeseydiniz. Kazasız günler diliyorum.