Son Dönemlerdeki Hâli Pür Melâlimiz (2)

Birinci Dünya Savaşında subay, astsubay, askerî ve sivil personel olarak 500 Alman bizimle savaşmış ama Çanakkale ve Birinci Dünya Savaşı ile ilgili bizdekinden çok kitap, makale, film ve doküman yapılmıştır.(1)

Bizde durum bu iken, Tekke, Türbe ve Zaviyeleri kanunla kapatıp, va­kıfları devletleştirirken, dünya çapında tanınan Mevlânâ Hazretlerinin Türbe­sini bile Müze haline getirirken, Bugün ABD Mevlânâ ile ilgili en fazla ça­lışmanın yapıldığı memlekettir. ABD’de şu anda 200 dolayında Mevlânâ ile ilgili kitap satıştadır. Bunlardan bazıları ABD de en fazla satan kitap konu­mundadır.(2) Mevlana’nın Mesnevisi 1987 yılında en çok satan yabancı kitap olmuştur.(3)

Osmanlı tahtında sâdece 93 gün kalabilen Beşinci Murad’ın torunu Kenize Murad diye meşhur kadın annesi Selma Hanım Sultanın (bir Hint mih­racesi ile evlenen sultan) hayatını anlattığı kitabı yalnız Fransa’da 1 milyon 200 bin adet satmış, betseller olmuş, bir yılda 20 dile çevrilmiş en son 1990 yılında Türkçeye de tercüme edilebilmiştir.(4) Yani dünya dedelerimize hay­ran biz ise düşmanız. Ne garip!

Prof. Dr. Halil İnalcık’ın, dedelerimiz Osmanlı ile ilgili eseri; “The Ottoman Empire: The Classical Age” isimli eseri Londra’da 1973 de basılmış, 30 yıl sonra 2003 te ancak Türkiyede basılabilmiş, Sırplar, Hırvatlar, Romen­ler, Makedonlar, Arnavutlar, Yunanlar, Ukraynalılar yani 7 tane devlet bizden önce kitabı kendi dillerine çevirmişler, milletlerinin ve araştırmacılarının hiz­metine sunmuşlardır.(5)

Evliya Çelebi Seyahatnâmesinde ismi geçen devletler bizden seneler önce bu Seyahatnemeyi basıp, bazıları da en azından, kendi devletlerinin mev­zusu geçen bölümleri basıp milletinin hizmetine sunmuş, biz ise bu kıymetli eseri yeni harflerle basıp milletimizin istifadesine sunamamışız. Bu ancak onlardan yıllar sonra çok yakın târihte mümkün olabilmiştir.(6)

20. Yüzyıl Müslüman gezginlerden Abdürreşid İbrahim, 1900’lü yıllarda Japonların küçük gemilerinde bile kütüphânelerin olduğunu, görevlilerin bile her fırsatta kitap okuduklarını yazar. Biz bu seviyeyi maalesef bugün bile yakalayamadık.(7)

1992 yılında basılan kitap çeşitleri ve devletler:

Fransa’da 37. 308 çeşit kitap basılıyor.

Japonya’da 42. 217

İngiltere’de 48. 069

Almanya’da 64. 761

ABD de 85. 121 çeşit kitap basılıyor.

Türkiye’de 6.151 kitap basılıyor.

Nüfusuna oranlı yılda okunan kitaplar açısından devletler:

Bir Japon yılda 25 kitap okuyor.

Bir İsveçli yılda 10 kitap okuyor.

Bir Fransız yılda 7 kitap okuyor

Türkiye’de ise 6 Türk yıla bir kitap okuyor.(8)

1993 yılında Millî Eğitim Bakanlığının yaptırdığı bir araştırmaya göre gençlerin, a’inin son bir ayda hiç kitap okumadıkları, ,4 nün bir kitap okuduğu ortaya çıkmış.(9)

1993 Yine aynı yılın yaz aylarında yapılan bir araştırmaya göre, yaz dö­neminde nüfusu 300 bi­nin üzerine çıkan Bodrum’da: 127 kahvehâne, 230 içkili restoran, 103 kafe bar, 12 disko, 3 gazino, 2 kumarhane, 2 kitapçı vardır.

l995 yılında bir Norveçli kitaba 137 dolar,

 Bir Alman 122 dolar,

 Bir ABD’li 95 dolar,

 Bir Türk ise 45 cent yani yarım dolar harcayabilmiştir.(10)

UCL beyin araştırma Enstitüsünden Dr. Arnold Scheibel; “Öğrenme azmi olan kişilerde hâfıza (beyin) canlılığını ölünceye kadar muhâfaza edi­yor” der. Jaurnal Nourology adlı tıp dergisinde, çok okuyan insanların, yaşlı­lıklarında daha az hâfıza kaybına uğradıkları yazılıyor.(11)

Dünyada beyin üzerine otorite olan, ABD de Asrın Tıp Ödülünü alan,(12) Cumhurbaşkanımızdan da Devlet Şeref Nişanı alan dünyaca ünlü beyin cerra­hımız Prof. Gâzi Yaşargil (D. 1925) 77 yaşında olmasına rağmen hâlâ genç ve dinç ol­masının, en hassas beyin ameliyatlarına bile girebilmesinin sebebini sorarlar. O şöyle demiştir: “Beyninizi ve bedeninizi geliştirmek ve genç tutmak için çok çalışın, çok okuyun, bulmaca çözün, müzik dinleyin. Ben sanat müziği dinliyorum” (13)

Dipnotlar:

1- Metin Hasırcı, “Bir Başka Açıdan Çanakkale”, Yeni Dünya Yay. İst. 2007, s. 33.

2- “Mevlânâ ve İnsan”, Sempozyum, TDV Yay. 2008 Ank. s. 66.

3- Bilal Eyüboğlu, “Mevlânâ ve İnsan”, Sempozyum, TDV Yay. 2008 Ank. s. 114.

4- Murat Bardakçı, “Son Osmanlılar”, İnkılâp Yay. İst. 2008, s. 155.

5- Halil İnalcık, “Târihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı”, İş Bankası Yay. İst. 2013, s. 160.

6- Erol Güngör, “Sosyal Meseleler ve Aydınlar”, Ötüken yay. İst. Kasım 2003, s. 87.

7- Abdürreşîd İbrâhîm, “Alem-i İslâm-1” İşaret Yay. İst. 2003, s. 270.

8- Bedri Ktipoğlu,“Niçin Az okuyoruz”?,Zaman Gazetesi,21.02.1998.

9- Milliyet Gazetesi, 31. 07. 1993, Zaman Gazetesi, 09. 08. 1993.

10- Sur Dergisi, sayı: 233, s. 49, sayı: 252, s. 20.

11- Milliyet  Gazetesi, 15. 07. 1999.

12- Milliyet Gazetesi, 03.11. 1999.

13- Milliyet Gazetesi, 20. 05. 1999.