Türkiye…1940’lar ​​​​​​​

Hedeflerini  ilan etmişler  aslında tüm Dünya’ya.

“Petrolü kontrol ederseniz ülkeleri, gıdaları kontrol ederseniz insanları yönetirsiniz” sözünü Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Danışmanlığı yapmış Henry Kissenger yıllar önce söylemiş. 1970’lerde planlanmış rotada global sermaye, emperyalist güçler devam ediyorlar.

Hangi nedenlerle olursa olsun bugün tarım piyasası ellerinde.

Silahlanma son sürat devam ediyor.

Dertleri Dünya’ya huzur getirmek değil elbette.

Gelin 2. Dünya Savaşı yıllarına gidelim ve 1941-43 döneminde Ülkeme göz atalım, tarih sahnesinde kısa bir gezinti yapalım.

1941- Hükümet, buğday ve çavdar ürünlerine el konulacak bölgeleri açıkladı.

Tahıl stoklarına el konulmasına ilişkin kararname yürürlüğe girdi.

İaşe sorunlarını önlemek için Ticaret Bakanlığı bünyesinde Ticaret Ofisi kuruldu. Toprak Mahsulleri Ofisi  Nizamnamesi yayınlandı.

Tek tip ekmek kararnamesi; ekmeğe % 15 çavdar, % 30 oranında arpa karıştırılacak.

Pamuk stoklarının bildirilmesi ve gereğinde el konulması karara bağlandı.. Haziran 1941 tarihinde yeni mahsullere el konulmasına ilişkin kararname yürürlüğe girdi.

Kasım 1941’de buğday unundan pasta ve benzeri ürün yapımı yasaklandı.

Aralık 1941 tarihinde buğday ekimini teşvik için fiyat 13.5 kuruşa yükseltildi. Ekmeğin karneyle dağıtımı karara bağlandı. Hububat Koruma Vergisi kaldırılarak ekmeğin ucuzlatılması hedeflendi.

Türkiye 1941 yılını % 38.8 fiyat artış hızı, 1.32 lira dolar kuru, eksi 10.3 büyüme hızı ile tamamladı, ekmek fiyatı kilogramda 0.13 lira olarak gerçekleşti.

1942 daha da zor bir yıl olmuş. Fiyat artışı % 96.8; dolar kuru 1.31 lira. Diğer veriler toparlanmış gene de, büyüme hızı % 5.6; ekmek fiyatı kilogramı 0.25 lira.

Ocak 1942’de stokçulara uygulanacak cezalar belirleniyor. Pasta yapımı ve ticareti yasaklanıyor. Hükümet tohumluk dağıtıyor ve İstanbul’daki çiçekçiler sebze yetiştirmeye başlıyor. Okul bahçelerinde patates, yer elması, fasulye gibi sebzeler yetiştirilmeye başlanıyor. Stokçular için özel mahkeme kuruluyor.

Ekim 1942 tarihinde muhtaç durumda bulunanlara yiyecek maddesi ve ekmek dağıtımına başlanmış. Lokanta ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklanmış.

1943 % 65.2 fiyat artış hızı, 1.31 lira dolar kuru, eksi 9.8 büyüme hızı, 0.39 lira ekmek kilogram fiyatıyla gerçekleşmiş. 4 Mayıs 1943 yılında şeker satışları durduruldu, stoklara el konuldu. 

Zor dönemde ekmek vatandaşlara 27; memurlara 13 kuruşa satılmış. Aile sahibi memurlara onar lira ikramiye verilmiş.

Devletimiz zor günlerde alabildiği tüm tedbirleri almış.

Her dönemde olan namus fakirleri o günlerde de devrede olmuşlar. Ekmek karne yolsuzluğu ortaya çıkarılmış ve her dağıtımda beş bin karnenin çalındığı ortaya çıkarılmış. Sahte ekmek karnesi düzenleyen iki şebeke  yakalanmış.

Günümüzde örneğini görmesek de o zamanlar Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Odası heyetleri ortak çalışma ile Hükümete “hayat pahalılığını azaltma” konulu rapor sunmuş. Darısı günümüze.

A-li Cenap milletizdir tarih boyu. Kızılay Yunanistan’a 30 bin ton yiyecek göndermiş.

Allah milletimize de Devletimize de hayırlı akıbetler, güzel günler göstersin. Hayırlı Ramazan-ı Şerif ; sağlıklı ve huzurla Bayrama kavuşmayı dilerim.

*Yazımda kısmen tanıtım amaçlı olarak YKY Cumhuriyet Ansiklopedisi’nden yararlandım.