VERGİ İNCELEMELERİNDE YENİ DÖNEM

Vergi incelemesi, mükelleflerin defter, kayıt ve belgeleri ya da harici veriler üzerinden ödenmesi gereken verginin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olarak tanımlanabilir. Vergi incelemelerinin neredeyse tamamına yakını Vergi Müfettişleri tarafından yapılmakta olup incelemelerde uyulacak usul ve esaslara ilişkin çeşitli kurallar bulunmaktadır.

1 Temmuz 2022 tarihinde başlayan vergi inceleme sürecindeki yeni düzenlemelerin temeli 26 Ekim 2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a” dayanmaktadır. 28 Haziran 2022 tarih ve 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile de vergi incelemelerindeki yeniliklere ilişkin usul hükümleri belirlenmiştir.

Vergi İnceleme Yeri Artık Daire!

Vergi Usul Kanunu 139. Madde hükmü uyarınca vergi incelemeleri 1 Temmuz 2022 tarihine kadar esas itibariyle inceleme yapılanın işyeri adresinde yapılmak zorunda idi. Mükelleflerin talebi veya işyerinin müsait olmaması gibi nedenlerle vergi incelemeleri, Vergi Müfettişlerinin çalışma adresinde de yyapılabilmekteydi. 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren ise vergi incelemeleri esas itibariyle Vergi Müfettişlerinin çalışma adresinde yapılacak olup gerek görüldüğü durumlarda mükelleflerin işyeri adreslerinde çalışma yapılması da mümkündür. Mükelleflerin talep etmesi ve Vergi Müfettişleri tarafından da gerek görülmesi halinde vergi incelemesi mükellefin işyerinde de yürütebilecektir.

İşe Başlama ve İncelemeye Başlama Süreleri Kısaltıldı

Yeni düzenleme öncesinde Vergi Müfettişleri kendilerine tevdi olunan inceleme görevleri için 10 gün içinde işe başlamak (+10 gün ek süre) ve 30 gün içinde de incelemeye başlamak (+15 gün ek süre) zorundaydılar. 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren işe başlama süresi 5 gün (+5 gün ek süre), incelemeye başlama süresi ise 15 güne (+5 gün ek süre) indirilmiştir.

Elektronik Belge İbrazı

Mükelleflerin, vergi incelemesi yapılmak üzere kendilerinden resmi yazı ile istenilen ve elektronik ortamda tutulan defter ve belgelerini Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından oluşturulan sistemi kullanarak elektronik ortamda ibraz etmeleri zorunlu hale gelmiştir. Mükelleflerin işyeri adresleri ya da ikametgahları ile Vergi Müfettişlerinin çalışma adreslerinin aynı ilde olmaması halinde; fiziki ortamda tutulan defter ve belgeler, mükelleflerin işyeri veya ikametgah adreslerinin bulunduğu ildeki dairede teslim alınacaktır. Buna karşın mükelleflerin talebi halinde fiziki defter ve belgeler, inceleme elemanının sürekli çalışma adresinde de teslim edilebilecektir. Bu hüküm, inceleme elamanı ile mükellef arasında imza edilmesi gereken tutanaklar için de geçerlidir.

Elektronik sistem aracılığıyla ibraz edilen defter ve belgeler ise vergi incelemesinin tamamlanması üzerine Rapor Değerlendirme Komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesini müteakip 30 gün içinde sistemden silinecektir.

Defter ve belgelerin mükellefler tarafından ibraz edilmemesi (haklı bir mazaret gösterilmesi halinde verilecek süre içinde de ibraz edilmemesi dahil) halinde ise vergi incelemesi; mükellefin vergi dairesindeki dosyasında yer alan belgeler, elektronik ortamda tutulan veriler, harici her türlü bilgi ve belge ile risk analizi sonuçlarına dayalı olarak yürütülecektir

İncelemeye Başlama Tutanağı Tarihe Karıştı!

1 Temmuz 2022 tarihine kadarki süreçte mükelleflerin nezdinde vergi incelemesine başlanılması “İncelemeye Başlama Tutanağı” düzenlenmesi ile mümkündü. Vergi Müfettişlerinin “defter belge ibraz” istemlerine ve tutanak imza davetlerine icabet eden mükelleflerle inceleme elemanlarının karşılıklı imza altına aldıkları incelemeye başlama tutanağı ile vergi incelemesine başlanmakta ve imza tarihi incelemeye başlama tarihi olarak kabul edilmekteydi. Bununla birlikte kendisine ulaşılamayan veya davete icabet etmeyen mükelleflerin ise gıyabında düzenlenen incelemeye başlama tutanaklarının, mükelleflerin bağlı oldukları vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih, incelemeye başlama tarihi olmaktaydı.

1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren ise incelemeye başlama tutanağı tarihe karışmış oldu. Bunun yerine ise “İncelemeye Başlama Bildirimi” müessesesi getirildi. Vergi inceleme görevi tevdi edilen inceleme elemanı, hakkında vergi incelemesine başlayacağı mükellefe elektronik sistem üzerinden incelemeye başlandığını belirten yazılı bir bildirim gönderecek ve incelemeye başlama tarihi ise incelemeye başlama bildiriminin gönderildiği tarih olacaktır. Gönderilen inceleme başlama bildiriminde ise mükellef hakkında yürütülen vergi incelemesinin gerekçesi, kapsamı, inceleme yılı ve mükelleflerin vergi inceleme sürecindeki hak ve yükümlülükleri de yer alacaktır.